Brandrisico door accu’s en acculaders

gassen-algemeen

Crowcon Xgard Bright MPS

De oplossing voor het detecteren van waterstof!

Waterstof bij accu's

Elektrische voertuigen, zoals heftrucks en palletwagens, werken op accu’s die telkens opgeladen moeten worden. Het oplaadproces brengt echter verschillende brandrisico’s met zich mee. Om brand te voorkomen, is het belangrijk om te weten wat de gevaren zijn rondom het opladen van accu’s en welke veiligheidsmaatregelen u kunt nemen.

Knalgas is explosief

Accu’s zijn gevuld met elektrolyt, in de volksmond bekend als accuzuur. Tijdens het oplaadproces wordt er een elektrische stroom door de elektrolyt gestuurd, waarbij een chemische reactie ontstaat (elektrolyse). Hierbij komt waterstof (H2) vrij, dat samen met zuurstof (O2) in de verhouding 2:1 een explosief mengsel vormt: knalgas.

Lage explosiegrens

Knalgas is lichter dan lucht en concentreert zich daarom op het hoogste punt in een ruimte. Bij een minimale concentratie (4%) van waterstof in lucht kan knalgas al ontploffen. Omdat de minimale ontstekingsenergie slechts 0,019 mJ is, kan de LEL (Lowest Explosive Limit) plaatselijk snel worden bereikt. Wanneer bijvoorbeeld de tl-verlichting wordt ingeschakeld, komt er een klein vonkje vrij. Dit vonkje kan een enorme explosie van het aanwezige knalgas veroorzaken. Het is daarom belangrijk om in een laadruimte of bij een laadplek gevaarlijke waterstofconcentraties te voorkomen door op de juiste manier te ventileren.

Ventileren voorkomt knalgasvorming

Door in de betreffende ruimte ventilatieroosters aan de ene kant zo hoog mogelijk en aan de andere kant zo laag mogelijk aan te brengen, voorkomt u ophoping van knalgas. Heeft u een hele kleine ruimte waarin accu’s of batterijen gemonteerd zijn? Dan kan het noodzakelijk zijn om hier een geforceerde, explosieveilige ventilatie in aan te brengen. Op deze manier wordt er altijd voldoende geventileerd.

Andere brandoorzaken door accu’s

Een explosie van knalgas is de belangrijkste factor in het ontstaan van brand door accu’s en batterijen. Daarnaast vormen nog twee andere factoren tijdens het oplaadproces een groot risico: oververhitting en vonkvorming.

Temperatuurstijging in accu’s

Tijdens het opladen van een accu komt er warmte vrij. Kan de accu zijn warmte niet kwijt? Dan loopt de temperatuur in de accu te hoog op en kan er brand ontstaan. Dit komt vaak voor bij een ingebouwde acculader, een kapotte accu(lader) of een defecte aansluitkabel. Ook vervuiling door stof kan leiden tot een te hoge accutemperatuur, waardoor de accu kan gaan smelten of ontploffen. Bij zo’n explosie veroorzaken de hitte en het accuzuur veel schade aan de directe omgeving.

Vonkvorming tijdens afkoppeling

Koppelt u een accu los van de lader terwijl de stroom er nog opstaat? Dan heeft u een grote kans dat er vonken ontstaan. Als er op dat moment ook knalgas aanwezig is, dan kan dat door die vonken ontploffen. Omdat u waarschijnlijk zelf dicht bij deze accu bent, is dit extra gevaarlijk.

Acculaadruimte tractiebatterijen

Heftrucks en palletwagens zijn vaak uitgerust met een tractiebatterij, die regelmatig aan het oplaadstation gekoppeld wordt. Door de kans op knalgasvorming, oververhitting, kortsluiting, explosies en brand zijn deze acculaadstations niet altijd zonder gevaren. De opstelling van het oplaadstation is hierbij cruciaal. Plaats deze bij voorkeur in een aparte, lege ruimte en installeer het oplaadstation niet naast een deur of in de buurt van gevaarlijke stoffen. In combinatie met de constructie van het plafond kan dit anders namelijk zorgen voor bijvoorbeeld de ophoping en explosie van knalgas.

 

Regelgeving veiligheid

In Nederland passen we de Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 3299 ‘Veilig werken bij het laden van tractiebatterijen’ toe. Ook houden we ons aan de ATEX, de Europese richtlijnen op het gebied van explosiegevaar onder atmosferische omstandigheden. Deze richtlijnen bevatten regels voor het inrichten van laadruimten en laadplekken. Ook worden in de NPR 3299 mogelijke risico’s omschreven, onder andere op het gebied van milieu, brand, explosie en gezondheid. Om bijvoorbeeld een heftruck veilig op een acculaadstation op te laden, zijn dit de belangrijkste richtlijnen uit de NPR 3299:
• Zorg tijdens het oplaadproces voor een goede en naar de buitenlucht toe geventileerde ruimte. Breng hiervoor een goede ventilatie aan door de luchtaanvoeropeningen zo laag mogelijk en luchtafvoeropeningen zo hoog mogelijk in een ruimte te monteren.
• Roken en open vuur is verboden in de nabijheid van het laden van accu’s. Geef dit duidelijk aan door de juiste pictogrammen op goed zichtbare plaatsen aan te brengen.
• Voorkom direct invallend zonlicht.
• Gebruik de ruimte en de directe omgeving ervan uitsluitend voor het opladen van accu’s.
• Zorg voor een goede visuele inspectie door elektrische voertuigen, accu’s en kabels periodiek te laten keuren.
• Laat uitsluitend vakbekwame en ervaren medewerkers de oplaadwerkzaamheden uitvoeren (o.a. af-/aansluiten van de kabels).
• Zorg voor voldoende brandbestrijdingsmiddelen van het juiste type (zoals een brandblusser).
• Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen .

Wat kunt u zelf doen?

In aanvulling op de regelgeving en richtlijnen, kunt u zelf een aantal dingen doen om knalgasvorming en het exploderen van accu’s te voorkomen.
• Laad accu’s alleen op tijdens werktijden, want dan is er ook menselijk toezicht. Als extra veiligheid kunt u accu’s opladen met behulp van tijdklokken, zodat deze niet onnodig lang aan het oplaadproces gekoppeld zijn.
• Plaats acculaders in een lege, aparte ruimte, zodat er in de buurt van de acculader geen producten zijn die een eventuele brand kunnen versnellen. Wanneer er toch brand ontstaat, dan blijven de gevolgen beperkt tot alleen die ruimte. Ook is er zo minder schade door rook en roet. Houd voor de hoogste veiligheid minstens één meter vrij rondom de acculader en de accu en plaats geen brandbare spullen naast of boven de acculader.
• Plaats een acculader niet op de vloer, maar minstens 50 centimeter vrij van de vloer op een verhoging. Hiermee verkleint u de kans op brand door stof.
• Bescherm acculaders met een vangrail, stalen frame of een verhoging in de vloer (bijvoorbeeld varkensruggen), zodat er niemand tegen de lader kan aanrijden of -lopen.
• Hang oplaadkabels op aan een beugel naast iedere acculader.
• Schakel de laders uit bij aan- en loskoppelen, zodat u vonkvorming voorkomt.
• Gebruik alleen geadviseerde accu’s en opladers en vermijd gereviseerde exemplaren. Het risico op storingen is bij gereviseerde accu’s en opladers vele malen groter.
• Haal volle accu’s direct uit de oplader.

Risicoanalyse en preventie

Problemen tijdens het oplaadproces kunt u verkleinen door een risicoanalyse van de ruimte te maken. Als hieruit onaanvaardbare risico’s naar voren komen, dan is het verstandig om hierop actie te ondernemen.

Risico Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E)
Explosiegevaar binnen uw bedrijf is een onderdeel van de Risico Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E). Wanneer hier aanleiding voor is, zult u een verdiepende RI&E moeten uitvoeren, waarbij u ook een Explosieveiligheidsdocument

 

Regelgeving veiligheid

In Nederland passen we de Nederlandse Praktijk Richtlijn NPR 3299 ‘Veilig werken bij het laden van tractiebatterijen’ toe. Ook houden we ons aan de ATEX, de Europese richtlijnen op het gebied van explosiegevaar onder atmosferische omstandigheden. Deze richtlijnen bevatten regels voor het inrichten van laadruimten en laadplekken. Ook worden in de NPR 3299 mogelijke risico’s omschreven, onder andere op het gebied van milieu, brand, explosie en gezondheid. Om bijvoorbeeld een heftruck veilig op een acculaadstation op te laden, zijn dit de belangrijkste richtlijnen uit de NPR 3299:
• Zorg tijdens het oplaadproces voor een goede en naar de buitenlucht toe geventileerde ruimte. Breng hiervoor een goede ventilatie aan door de luchtaanvoeropeningen zo laag mogelijk en luchtafvoeropeningen zo hoog mogelijk in een ruimte te monteren.
• Roken en open vuur is verboden in de nabijheid van het laden van accu’s. Geef dit duidelijk aan door de juiste pictogrammen op goed zichtbare plaatsen aan te brengen.
• Voorkom direct invallend zonlicht.
• Gebruik de ruimte en de directe omgeving ervan uitsluitend voor het opladen van accu’s.
• Zorg voor een goede visuele inspectie door elektrische voertuigen, accu’s en kabels periodiek te laten keuren.
• Laat uitsluitend vakbekwame en ervaren medewerkers de oplaadwerkzaamheden uitvoeren (o.a. af-/aansluiten van de kabels).
• Zorg voor voldoende brandbestrijdingsmiddelen van het juiste type (zoals een brandblusser).
• Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen .

Wat kunt u zelf doen?

In aanvulling op de regelgeving en richtlijnen, kunt u zelf een aantal dingen doen om knalgasvorming en het exploderen van accu’s te voorkomen.
• Laad accu’s alleen op tijdens werktijden, want dan is er ook menselijk toezicht. Als extra veiligheid kunt u accu’s opladen met behulp van tijdklokken, zodat deze niet onnodig lang aan het oplaadproces gekoppeld zijn.
• Plaats acculaders in een lege, aparte ruimte, zodat er in de buurt van de acculader geen producten zijn die een eventuele brand kunnen versnellen. Wanneer er toch brand ontstaat, dan blijven de gevolgen beperkt tot alleen die ruimte. Ook is er zo minder schade door rook en roet. Houd voor de hoogste veiligheid minstens één meter vrij rondom de acculader en de accu en plaats geen brandbare spullen naast of boven de acculader.
• Plaats een acculader niet op de vloer, maar minstens 50 centimeter vrij van de vloer op een verhoging. Hiermee verkleint u de kans op brand door stof.
• Bescherm acculaders met een vangrail, stalen frame of een verhoging in de vloer (bijvoorbeeld varkensruggen), zodat er niemand tegen de lader kan aanrijden of -lopen.
• Hang oplaadkabels op aan een beugel naast iedere acculader.
• Schakel de laders uit bij aan- en loskoppelen, zodat u vonkvorming voorkomt.
• Gebruik alleen geadviseerde accu’s en opladers en vermijd gereviseerde exemplaren. Het risico op storingen is bij gereviseerde accu’s en opladers vele malen groter.
• Haal volle accu’s direct uit de oplader.

Waterstofdetector: Xgard Bright-detector

Om te voorkomen dat gevaarlijke concentraties waterstof zich kunnen ophopen, adviseren wij u om een waterstofdetector aan te schaffen. De Xgard Bright-detector is onderdeel van het Crowcon gasdetectiesysteem, maar kan ook prima als standalone worden gebruikt. De detector plaatst u in de ruimte waarin knalgas kan blijven hangen.

 

Hatech Gasdetectie heeft verschillende opties voor de detectie van H2/Waterstof in haar assortiment zoals, draagbare meters voor persoonlijke veiligheid, vastgestelde detectie bij opladers en lekdetectie voor waterstof:
Informeer geheel vrijblijvend naar alle mogelijkheden, wij helpen u graag verder.
Lees meer over waterstofexplosiegevaar en vraag de gratis pdf over waterstof aan.

Schadebeperking bij brand

Heeft een accu, ondanks alle voorzorgsmaatregelen, toch brand veroorzaakt? Probeer dan de schade te beperken. Een paar tips:
• Breng eerst uw medewerkers in veiligheid.
• Inventariseer hoe groot de brand is en schakel hulp in van de bedrijfshulpverlening.
• Is het een grote brand of denkt u dat het een grote brand wordt? Bel dan meteen 112.
• Haal, indien mogelijk, de stroom af van de elektrische installaties die bij de brand staan.
• Probeer met eigen blusmiddelen de brand te blussen. Heeft u de brand onder controle, maar heeft u de brandweer al gebeld? Blijf dan bij de gebluste brand totdat de brandweer er is.
• Is de accu van een heftruck of palletwagen ontploft? Ga dan het voertuig niet in, maar neem meteen contact op met de dealer.

product categorieën